Maskeleme, hassas verilerin yetkisiz erişimden korunması amacıyla bu verilerin anonim hale getirilmesi veya değiştirilmesi işlemidir. Bu süreçte, verilerin orijinal içeriği gizlenir veya değiştirilir, ancak bu veriler test, analiz, geliştirme veya raporlama gibi işlemler için kullanılabilir durumda kalır.
Veri Maskeleme Türleri
Statik Veri Maskeleme:
- Veriler bir kez maskeleme işlemine tabi tutulur ve maskeleme sonrası veriler statik olarak depolanır.
- Örnek: Üretim ortamından alınan bir müşteri veritabanının geliştirme ortamına aktarılmadan önce maskeleme işlemi.
Dinamik Veri Maskeleme:
- Veriler, yetkisiz bir kullanıcı erişim sağladığında gerçek zamanlı olarak maskeleme işlemine tabi tutulur.
- Örnek: Bir müşteri temsilcisinin yalnızca müşteri adının baş harflerini görmesi sağlanabilir.
Anonymizasyon (Anonimleştirme):
- Veriler tamamen anonim hale getirilir, orijinal kimlik geri döndürülemez.
- Örnek: Kişisel verilerin tanımlayıcı unsurlarının tamamen kaldırılması.
Pseudoanonimleştirme (Yalancı Anonimleştirme):
- Veriler maskelenir ancak orijinal veriye ulaşmak mümkündür.
- Örnek: Kullanıcı isimlerinin şifrelenerek saklanması.
Veri Maskeleme Teknikleri
Şifreleme:
- Veriler kriptografik yöntemlerle şifrelenir.
- Örnek: Bir kredi kartı numarası şu hale getirilebilir: 1234-5678-****-****.
Maskelenmiş Değerler ile Değiştirme:
- Orijinal veri rastgele değerlerle değiştirilir.
- Örnek: "Kubilay Şen" → "Veli Ali".
Değerlerin Kısmen Gizlenmesi:
- Verinin bir kısmı görünür, geri kalanı maskelenir.
- Örnek: Telefon numarası: 555-123-****.
Randomizasyon (Rastgeleleştirme):
- Orijinal veri, rastgele oluşturulan değerlerle değiştirilir.
- Örnek: Doğum tarihi 1985-05-15 → 1990-07-22.
Karakter Değiştirme (Shuffling):
- Verinin içindeki karakterler veya rakamlar rastgele sıralanır.
- Örnek: TC Kimlik Numarası 12345678901 → 98765432100.
Null Değer Atama:
- Hassas veriler null ile değiştirilir.
- Örnek: Adres verisi → NULL.
Veri Maskeleme Örnekleri
Kredi Kartı Bilgileri:
- Orijinal: 4567-1234-5678-9012
- Maskelenmiş: 4567-****-****-9012
TC Kimlik Numarası:
- Orijinal: 12345678901
- Maskelenmiş: 12345*****
E-posta Adresi:
- Orijinal: basbug.ssaldirayy@gmail.com
- Maskelenmiş: b****.s*****@****.com
Telefon Numarası:
- Orijinal: 0555 123 4567
- Maskelenmiş: 0555 123 ****
Kişisel Adres Bilgisi:
- Orijinal: Dr Orhan Cad. No:10 Daire:2 İstanbul
- Maskelenmiş: D* O** C**. N*:** D: *
Doğum Tarihi:
- Orijinal: 15.05.1985
- Maskelenmiş: 01.01.****
Veri Maskelemenin Kullanım Alanları
Test Ortamları:
- Gerçek müşteri verilerinin kullanılması gereken test ortamlarında hassas bilgilerin gizlenmesi.
Geliştirme ve Analiz:
- Geliştiriciler ve analistler için veri anlamlı kalırken, hassas bilgiler korunur.
Yasal Uyum:
- GDPR, KVKK, HIPAA gibi yasal düzenlemelere uyum sağlamak.
Raporlama:
- Yönetim veya dış ortaklarla paylaşılan raporlarda hassas bilgilerin gizlenmesi.
Veri maskeleme, hem güvenlik açısından kritik bir önlem hem de yasal zorunlulukların karşılanmasında etkili bir yöntemdir. Doğru tekniklerin seçimi, kullanılan sistemin ihtiyaçlarına göre yapılmalıdır.
*Gönderi ve görsel chatgpt ile oluşturulmuştur.