Arbitraj Nedir?
Arbitraj, bir varlığın aynı anda farklı piyasalardaki fiyat farkından yararlanarak risksiz kâr elde etme işlemidir.
Basit tanımıyla:
Aynı ürünü bir yerden ucuz alıp, başka bir yerde pahalıya satmaktır.
Aradaki fiyat farkı senin arbitraj kazancın olur.
Örnekle Anlatım
1. Döviz Arbitrajı (Basit örnek)
İstanbul’daki döviz bürosunda:
1 dolar = 32.00 TL
Ankara’daki döviz bürosunda:
1 dolar = 32.20 TL
Sen İstanbul’dan 1000 dolar alırsın = 32.000 TL
Ankara’da satarsın = 32.200 TL
Kazanç: 200 TL
İşte bu işlem döviz arbitrajıdır.
2. Borsa Arbitrajı
Aynı şirketin hissesi:
Borsa İstanbul'da: 100 TL
Frankfurt Borsası'nda: 3.10 Euro (kur 1 Euro = 35 TL → 108.5 TL eder)
Burada Frankfurt'taki fiyat daha yüksek.
Sen İstanbul’dan alıp Frankfurt’ta satarsan arbitraj yapmış olursun.
3. Kripto Arbitrajı
Bitcoin’in fiyatı:
Binance: 60.000 USDT
BtcTurk: 60.800 USDT
Binance’ten al, BtcTurk’e gönder, sat.
Fiyat farkı senin arbitraj kârın olur (komisyonlar hariç).
⚖️ Arbitraj Türleri
TürAçıklama
Mekânsal Arbitraj
Farklı borsalarda aynı anda fiyat farkı varsa yapılır.
Zamansal Arbitraj
Aynı piyasada, kısa zaman farklarıyla oluşan fiyat farkından yararlanılır.
Faiz Arbitrajı
İki ülkedeki faiz oranları farkından yararlanılır.
Üçgen Arbitraj
3 döviz çifti arasındaki kur farkından yararlanılır.
Kripto Arbitrajı
Kripto borsaları arasındaki fiyat farkları kullanılır.
❗ Arbitrajda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Komisyon ücretleri: Alım-satım ve transfer ücretleri kârı yok edebilir.
Transfer süresi: Özellikle kripto arbitrajında fiyat değişebilir.
Likidite: Satacağın yerde yeterince alıcı olmazsa arbitraj işlemi tıkanır.
Vergi ve regülasyonlar: Özellikle finansal arbitrajlar, yasa ve vergiye tabi olabilir.
Sonuç
Arbitraj, düşük riskli ve genellikle otomatik sistemlerle yapılan bir kazanç yöntemidir, ama her zaman "gerçekten risksiz" değildir. Altyapı, hız ve bilgi gerektirir.
İstanbul'dan alıp Frankfurt'ta satmak nasıl olur?
Sen fiziki olarak İstanbul’daki bir borsadan hisse aldığında, bu hisse orada takasa düşer ve yerel bir piyasada işlem görür. Frankfurt’taki borsa ise tamamen farklı bir bölgesel piyasadır.
Yani doğrudan “aynı hisseyi oradan alıp burada satmak” fiziksel olarak mümkün değildir. Ama bu iş için bazı dolaylı yollar vardır.
Gerçekçi Yöntemler: Bu Nasıl Yapılıyor?
1. ADR / GDR / Çift Listeleme (Dual Listing)
Bazı şirketler hisselerini birden fazla borsada listeler:
Örneğin, Apple hem NASDAQ’ta hem Frankfurt’ta işlem görebilir.
Bu tür senetler birbirinin yansıması gibidir (ADR – American Depositary Receipt).
Eğer bu tür hisselerde işlem yapabiliyorsan, farklı borsalar arasında fiyat farkını kullanarak arbitraj yapabilirsin.
Ancak burada işlem yapanlar genelde uluslararası aracı kurumlar ve fonlardır.
2. Global Aracı Kurumlar ile Hesap Açmak
Interactive Brokers, Saxo Bank, Degiro gibi global kurumlarda hesabın varsa:
Aynı anda hem Borsa İstanbul hem Frankfurt Borsası'na erişebilirsin.
Ancak çoğu zaman aynı hisse farklı ticker ile işlem görür, doğrudan transfer mümkün değildir.
3. Kurumsal Arbitraj ve Takas Sistemleri
Bankalar, yatırım şirketleri, arbitraj fonları bu işlemleri döviz + takas sistemleri üzerinden yapar.
Örneğin:
Frankfurt’ta yüksek olan hisseyi satar.
Aynı anda İstanbul’dan aynı hissede pozisyon alır.
Aradaki farkı finansal enstrümanlarla dengeler.
Bu tür işlemler genellikle profesyonel trader'lar veya algo botları tarafından yapılır.
Gerçek Kısıtlar
EngellerAçıklama
Likidite / Transfer
Hisseyi fiziksel olarak bir borsadan diğerine taşıyamazsın.
Yasal Kısıtlar
Tüm borsalarda işlem yapmak için gerekli lisans ve hesaplar gerekebilir.
Zaman farkı
Farklı borsaların açık olduğu saatler çakışmayabilir.
Komisyon ve Kur Farkı
Arbitraj kârı, işlem ve çevrim ücretleriyle buharlaşabilir.
Sonuç
Gerçek dünyada "İstanbul’dan alıp Frankfurt’ta satmak" doğrudan değil, finansal araçlar ve kurumlar aracılığıyla dolaylı yoldan yapılabilir.
Sen bireysel yatırımcıysan bu işlemleri ancak çok iyi bir altyapı ve global aracı kurumlarla gerçekleştirebilirsin.
*Gönderi ve görsel chatgpt ile oluşturulmuştur.
