Amortisman ve Amortisman Giderleri

Amortisman ve Amortisman Giderleri

1. Amortisman Nedir?

Amortisman, işletmelerin sahip olduğu maddi ve maddi olmayan duran varlıkların zaman içinde yıpranması, eskimesi veya değer kaybetmesi nedeniyle bu varlıkların maliyetinin belirli bir süreye yayılmasıdır.
Örneğin:

• Bir şirket 10.000 USD değerinde bir makine satın aldıysa, bu makine yıllar içinde eskir ve değer kaybeder. İşte bu değer kaybı amortisman olarak kaydedilir.

2. Amortisman Giderleri Nedir?

Amortisman giderleri, amortismana tabi tutulan varlıkların belirlenen süre boyunca her yıl işletmenin giderleri arasına yazılan kısmıdır. Bu gider, şirketin vergi hesaplamalarında düşülebilen bir maliyet kalemi olarak kullanılır.

Örneğin:

• Şirket, 5 yıl ömür biçilen bir bilgisayar satın aldıysa ve doğrusal amortisman yöntemiyle her yıl eşit miktarda gider yazıyorsa:
  • Bilgisayarın maliyeti: 5.000 USD
  • Yıllık amortisman gideri: 5.000 USD / 5 yıl = 1.000 USD
  • Şirket, her yıl 1.000 USD'yi amortisman gideri olarak muhasebeleştirir.

3. Amortisman Türleri

Amortismanlar maddi ve maddi olmayan varlıklar için ikiye ayrılır:

A) Maddi Duran Varlıklarda Amortisman (Fiziksel varlıklar)

Bunlar, işletmenin sahip olduğu ve zamanla değer kaybeden fiziksel varlıklardır.
Örnekler:

• Makine ve ekipmanlar
• Binalar ve tesisler
• Taşıtlar (otomobil, kamyon, uçak vb.)
• Bilgisayarlar ve elektronik cihazlar
• Mobilyalar ve demirbaşlar

B) Maddi Olmayan Duran Varlıklarda Amortisman (İtibari varlıklar)

Bunlar fiziksel olmayan, ancak işletme için değer taşıyan varlıklardır.
Örnekler:

• Patentler
• Marka ve lisans hakları
• Yazılım ve teknolojik altyapılar
• Şerefiye (Goodwill)
• Fikri mülkiyet hakları

4. Amortisman Yöntemleri

Amortisman hesaplama yöntemleri farklı olabilir:

A) Doğrusal (Eşit Paylı) Amortisman Yöntemi

• Her yıl eşit miktarda amortisman gideri yazılır.
• Örneğin, 5 yıl ömür biçilen 10.000 USD'lik bir makine için yıllık amortisman:
  • 10.000 USD / 5 yıl = 2.000 USD/yıl

B) Azalan Bakiyeler Yöntemi (Hızlandırılmış Amortisman)

• İlk yıllarda daha yüksek, sonraki yıllarda daha düşük amortisman gideri yazılır.
• Örneğin, makinenin değerinin %40’ı ilk yıl gider yazılabilir, sonraki yıllar kalan değer üzerinden hesaplanır.

C) Üretim Miktarına Göre Amortisman

• Kullanım süresi yerine, üretim miktarına göre amortisman ayrılır.
• Örneğin, 100.000 üretim kapasitesi olan bir makinenin amortismanı, üretilen ürün miktarına göre hesaplanır.

D) Faydalı Ömür Esaslı Amortisman

• Varlığın gerçek kullanım süresi ve performansına dayalı bir hesaplama yapılır.

5. Amortisman Giderlerinin Önemi

Vergi Avantajı Sağlar → Amortisman giderleri, şirketin vergi matrahını düşürerek daha az vergi ödemesine yardımcı olur.
Gerçek Kârı Gösterir → Fiziksel varlıkların zaman içindeki değer kaybı bilançoya doğru şekilde yansır.
Finansal Planlama İçin Önemlidir → Şirketler, amortisman hesaplarını dikkate alarak gelecek yatırımlarını ve nakit akışlarını planlayabilir.

6. Örnek Amortisman Hesaplaması

Örnek:

• Şirket 25.000 USD değerinde bir kamyon aldı.
• Kamyonun ömrü 5 yıl olarak belirlenmiş.
• Doğrusal amortisman yöntemi uygulanıyor.

Amortisman hesaplaması:

• Yıllık amortisman gideri = 25.000 USD / 5 yıl = 5.000 USD/yıl
• Her yıl 5.000 USD amortisman gideri olarak kaydedilir.

*Gönderi ve görsel chatgpt ile oluşturulmuştur.